••• آسمانه

♥ مطالب ادبی .!.!.!.!. مطالب مذهبی ♥

حکمت نهج البلاغه

 وَ قَالَ ع الْجُودُ حَارِسُ الْأَعْرَاضِ- وَ الْحِلْمُ فِدَامُ السَّفِيهِ- وَ الْعَفْوُ زَكَاةُ الظَّفَرِ- وَ السُّلُوُّ عِوَضُكَ مِمَّنْ غَدَرَ- وَ الِاسْتِشَارَةُ عَيْنُ الْهِدَايَةِ- وَ قَدْ خَاطَرَ مَنِ اسْتَغْنَى بِرَأْيِهِ- وَ الصَّبْرُ يُنَاضِلُ الْحِدْثَانَ- وَ الْجَزَعُ مِنْ أَعْوَانِ الزَّمَانِ- وَ أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْكُ الْمُنَى- وَ كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِيرٍ تَحْتَ هَوَى أَمِيرٍ- وَ مِنَ التَّوْفِيقِ حِفْظُ التَّجْرِبَةِ- وَ الْمَوَدَّةُ قَرَابَةٌ مُسْتَفَادَةٌ وَ لَا تَأْمَنَنَّ مَلُولًا

و درود خدا بر او، فرمود: بخشندگی، نگاه‌دارنده آبروست، و شکيبايی دهان بند بی‌خردان، و عفو زکات پيروزی، و دوری کردن، کيفر خيانتکار، و مشورت چشم هدايت است. و آن کس که با رأی خود احساس بی‌نيازی کند به کام خطرها افتد، شکيبايی با مصيبت‌های شب و روز پيکار کند، و بی‌تابی، زمان را در نابودی انسان ياری دهد، و برترين بی‌نيازی ترک آرزوهاست، و چه بسا عقل که اسير فرمانروايی هوس است، حفظ و به کار گيری تجربه رمز پيروزی است، و دوستی نوعی خويشاوندی به دست آمده است، و به آن کس که به ستوه آمده و توان تحمّل ندارد اعتماد نکن.
(اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی) 
 
 
 
 
 
 

وَ قَالَ ع عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ
 
و درود خدا بر او، فرمود: خودپسندی يکی از حسودان عقل است.
(اخلاقی) 

 

 

 


حکمت نهج البلاغه

 وَ قَالَ ع الْإِعْجَابُ يَمْنَعُ الِازْدِيَادَ

 و درود خدا بر او، فرمود: خود پسندی مانع فزونی است.
 (اخلاقی)
 
 
 
 

وَ قَالَ ع الْأَمْرُ قَرِيبٌ وَ الِاصْطِحَابُ قَلِيلٌ
 
 و درود خدا بر او، فرمود: آخرت نزديک، و زمان ماندن در دنيا اندک است.
(اخلاقی)

 

 

 

 

 

 
+ نوشته شده در جمعه 4 بهمن 1398برچسب:نهج البلاغه,امام علی,امیرالمومنین,پند اخلاقی,خودپسندی,مانع فزونی,آخرت,دنیا, ساعت 13:49 توسط آزاده یاسینی


حکمت نهج البلاغه

 وَ قَالَ ع سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُكَ

 و درود خدا بر او، فرمود: گناهی که تو را پشيمان کند بهتر از کار نيکی است که تو را به خود پسندی وا دارد.
 
(اخلاقی)



وَ قَالَ ع قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ وَ صِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ- وَ شَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ

 و درود خدا بر او، فرمود: ارزش مرد به اندازه همّت اوست، و راستگويی او به ميزان جوانمردی‌اش، و شجاعت او به قدر ننگی است که احساس می‌کند، و پاکدامنی او به اندازه غيرت اوست.
(اخلاقی)

 


حکمت نهج البلاغه

 وَ قَالَ ع لِابْنِهِ الْحَسَنِ ع- يَا بُنَيَّ احْفَظْ عَنِّي أَرْبَعاً وَ أَرْبَعاً- لَا يَضُرُّكَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ- إِنَّ أَغْنَى الْغِنَى الْعَقْلُ وَ أَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ- وَ أَوْحَشَ الْوَحْشَةِ الْعُجْبُ وَ أَكْرَمَ الْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ- يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ- فَإِنَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ- وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ- فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ- وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ فَإِنَّهُ يَبِيعُكَ بِالتَّافِهِ- وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْكَذَّابِ- فَإِنَّهُ كَالسَّرَابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ

 به فرزندش امام حسن عليه السّلام فرمود: پسرم چهار چيز از من ياد گير (در خوبی‌ها)، و چهار چيز به خاطر بسپار (هشدارها)، که تا به آنها عمل می‌کنی زيان نبينی: 
الف- خوبی‌ها 
1- همانا ارزشمندترين بی‌نيازی عقل است، 2- و بزرگ‌ترين فقر بی‌خردی است، 3- و ترسناک‌ترين تنهايی خودپسندی است. 4- و گرامی‌ترين ارزش خانوادگی، اخلاق نيکوست. 
ب- هشدارها 
1- پسرم از دوستی با احمق بپرهيز، چرا که می‌خواهد به تو نفعی رساند امّا دچار زيانت می‌کند. 2- از دوستی با بخيل بپرهيز، زيرا آنچه را که سخت به آن نياز داری از تو دريغ می‌دارد. 3- و از دوستی با بدکار بپرهيز، که با اندک بهايی تو را می‌فروشد. 4- و از دوستی با دروغگو بپرهيز، که او به سراب ماند: دور را به تو نزديک، و نزديک را دور می‌نماياند.
(اخلاقی، اجتماعی، تربيتی)




وَ قَالَ ع لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ

و درود خدا بر او، فرمود: عمل مستحب انسان را به خدا نزديک نمی‌گرداند، اگر به واجب زيان رساند.
(عبادی، معنوی) 

 

 


حکمت نهج البلاغه

 وَ قَالَ ع عَرَفْتُ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بِفَسْخِ الْعَزَائِمِ - وَ حَلِّ الْعُقُودِ وَ نَقْضِ الْهِمَمِ

و درود خدا بر او، فرمود: خدا را از سست شدن اراده‌های قوی، گشوده شدن گره‌های دشوار، و درهم شکسته شدن تصميم‌ها، شناختم.
(اعتقادی) 

 

وَ قَالَ ع فَرَضَ اللَّهُ الْإِيمَانَ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ - وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً عَنِ الْكِبْرِ - وَ الزَّكَاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ - وَ الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ -
وَ الْحَجَّ تَقْرِبَةً لِلدِّينِ - وَ الْجِهَادَ عِزّاً لِلْإِسْلَامِ - وَ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلَحَةً لِلْعَوَامِّ - وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ رَدْعاً لِلسُّفَهَاءِ - وَ صِلَةَ الرَّحِمِ مَنْمَاةً لِلْعَدَدِ -
وَ الْقِصَاصَ حَقْناً لِلدِّمَاءِ - وَ إِقَامَةَ الْحُدُودِ إِعْظَاماً لِلْمَحَارِمِ - وَ تَرْكَ شُرْبِ الْخَمْرِ تَحْصِيناً لِلْعَقْلِ -
وَ مُجَانَبَةَ السَّرِقَةِ إِيجَاباً لِلْعِفَّةِ - وَ تَرْكَ الزِّنَى تَحْصِيناً لِلنَّسَبِ -
وَ تَرْكَ اللِّوَاطِ تَكْثِيراً لِلنَّسْلِ - وَ الشَّهَادَاتِ اسْتِظْهَاراً عَلَى الْمُجَاحَدَاتِ -
وَ تَرْكَ الْكَذِبِ تَشْرِيفاً لِلصِّدْقِ - وَ السَّلَامَ أَمَاناً مِنَ الْمَخَاوِفِ - وَ الْأَمَانَةَ نِظَاماً لِلْأُمَّةِ - وَ الطَّاعَةَ تَعْظِيماً لِلْإِمَامَةِ
 

و درود خدا بر او، فرمود: خدا «ايمان» را برای پاکسازی دل از شرک، و «نماز» را برای پاک بودن از کبر و خودپسندی، و «زکات»
را عامل فزونی روزی، و «روزه» را برای آزمودن اخلاص بندگان، و «حج» را برای نزديکی و همبستگی مسلمانان،
و «جهاد» را برای عزّت اسلام، و «امر به معروف» را برای اصلاح توده‌های ناآگاه، و «نهی از منکر» را برای بازداشتن بی‌خردان
از زشتی‌ها، «صله رحم» را برای فراوانی خويشاوندان، و «قصاص» را برای پاسداری از خون‌ها، و اجرای «حدود» را برای بزرگداشت محرّمات الهی،
و ترک «می‌گساری» را برای سلامت عقل، و دوری از «دزدی» را برای تحقّق عفّت، و ترک «زنا» را برای سلامت نسل آدمی، و ترک «لواط» را برای فزونی فرزندان،
و «گواهی دادن» را برای به دست آوردن حقوق انکار شده، و ترک «دروغ» را برای حرمت نگهداشتن راستی،
و «سلام» کردن را برای امنيّت از ترس‌ها، و «امامت» را برای سازمان يافتن امور امّت، و «فرمانبرداری از امام» را برای بزرگداشت مقام رهبری، واجب کرد.
(اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی) 


حکمت نهج البلاغه

وَ قَالَ ع سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُكَ 

و درود خدا بر او، فرمود: گناهی که تو را پشيمان کند بهتر از کار نيکی است که تو را به خود پسندی وا دارد.

(اخلاقی) 

وَ قَالَ ع الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْيِ - وَ الرَّأْيُ بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ 
 
و درود خدا بر او، فرمود: پيروزی در دورانديشی، و دور انديشی در به کار گيری صحيح انديشه، و انديشه صحيح به راز داری است.(اخلاقی، سياسی) 


حکمت نهج البلاغه

وَ قَالَ ع لِابْنِهِ الْحَسَنِ ع - يَا بُنَيَّ احْفَظْ عَنِّي أَرْبَعاً وَ أَرْبَعاً - لَا يَضُرُّكَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ - إِنَّ أَغْنَى الْغِنَى الْعَقْلُ وَ أَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ - وَ أَوْحَشَ الْوَحْشَةِ الْعُجْبُ وَ أَكْرَمَ الْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ - يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ - فَإِنَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ - وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ - فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ - وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ فَإِنَّهُ يَبِيعُكَ بِالتَّافِهِ - وَ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْكَذَّابِ - فَإِنَّهُ كَالسَّرَابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ

به فرزندش امام حسن عليه السّلام فرمود: پسرم چهار چيز از من ياد گير (در خوبی‌ها)، و چهار چيز به خاطر بسپار (هشدارها)، که تا به آنها عمل می‌کنی زيان نبينی: 

الف - خوبی‌ها 

1 - همانا ارزشمندترين بی‌نيازی عقل است،

2 - و بزرگ‌ترين فقر بی‌خردی است،

3 - و ترسناک‌ترين تنهايی خودپسندی است.

4 - و گرامی‌ترين ارزش خانوادگی، اخلاق نيکوست. 

ب - هشدارها 

1 - پسرم از دوستی با احمق بپرهيز، چرا که می‌خواهد به تو نفعی رساند امّا دچار زيانت می‌کند.

2 - از دوستی با بخيل بپرهيز، زيرا آنچه را که سخت به آن نياز داری از تو دريغ می‌دارد.

3 - و از دوستی با بدکار بپرهيز، که با اندک بهايی تو را می‌فروشد.

4 - و از دوستی با دروغگو بپرهيز، که او به سراب ماند: دور را به تو نزديک، و نزديک را دور می‌نماياند.

(اخلاقی، اجتماعی، تربيتی) 

وَ قَالَ ع لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ قال الرضي - و هذا من المعاني العجيبة الشريفة - و المراد به أن العاقل لا يطلق لسانه - إلا بعد مشاورة الروية و مؤامرة الفكرة - و الأحمق تسبق حذفات لسانه و فلتات كلامه - مراجعة فكره و مماخضة رأيه - فكأن لسان العاقل تابع لقلبه - و كأن قلب الأحمق تابع للسانه - 
 
و درود خدا بر او، فرمود: زبان عاقل در پشت قلب اوست، و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد.
(اين از سخنان ارزشمند و شگفتی آور است، که عاقل زبانش را بدون مشورت و فکر و سنجش رها نمی‌سازد، امّا احمق هر چه بر زبانش آيد می‌گويد بدون فکر و دقّت، پس زبان عاقل از قلب او و قلب احمق از زبان او فرمان می‌گيرد).
(حکمت 40 به گونه ديگری نيز نقل شده)
(اخلاقی)